παρα-κείμενα

Δευτέρα, Μαρτίου 26, 2007

59 ~ οι λέξεις, ii

.


Τις λέξεις
Δεν τις αντικρίζω
Τις αντιμετωπίζω
έως την πιο εύθραυστη
λεπτομέρεια της φθοράς

Γιάννης Τόλιας



ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ

Τις δύσκολες λέξεις
μαλακώνω με φιλιά.
Ακουμπώ προσεκτικά
το σώμα μου στο στίχο.
Συγχρονίζομαι,
όπως παιδί ταίριαζα την ανάσα μου
με τη ροδακινιά
ή τη γάτα που αγαπούσα.

Τρίβονται τότε στα χέρια μου
Νήματα-νοήματα
Κι είναι φορές
που αναζητώ τρελλά τη γομολάστιχα.

Ηρώ Νικοπούλου


Μια στρατιά λέξεων
πασχίζει να πορθήσει τη σιωπή,
αλλά, όπως πάντα, αποτυγχάνει.

Τα πράγματα πασχίζει τότε να στριμώξει,
που κατοικούν μες στη σιωπή,
ωστόσο ούτ' αυτό το καταφέρνει.
Πασχίζει τέλος να κυκλώσει
τις λέξεις που συγκατοικούν με τη σιωπή,
συμβαίνει όμως τότε το απροσδόκητο:
η σιωπή γίνεται λέξεις
για να υπερασπιστεί καλύτερα τις λέξεις
που συγκατοικούν μ' αυτήν.

Κι ενώ η στρατιά των λέξεων
διαλύεται σα φευγαλέα πνοή,
συντελείται το παράδοξο:
οι λέξεις που απομένουν
μοιάζουν τώρα περισσότερο με τη σιωπή
παρά μ' αυτές τις άλλες λέξεις.

Roberto Juarroz
-Kατακόρυφη ποίηση-
*μτφ: Aργύρης Χιόνης


ΦΘΟΓΓΙΚΑ ΠΑΘΗ

"Σπανίως", έγραφε εκείνη η Γραμματική του Αχιλλέως Α. Τζαρτζάνου, από την οποία πέρασαν όλοι οι γυμνασιόπαιδες της γενιάς μου, "αι λέξεις διαμένουν απαθείς και ακέραιαι, όπως επλάσθησαν εξ αρχής". Οι άνθρωποι επίσης.

Μόνο που συμβαίνει, μερικές φορές, να 'χει διανύσει κανείς περισσότερη από τη μισή του ζωή ώσπου να το καταλάβει, εάν το καταλάβει εν τέλει. Δέσμια των λέξεων που οι άνθρωποι διατυπώνουν χωρίς να τις εννοούν αντι των βλέψεων που εννοούν χωρίς να τις διατυπώνουν, μια ζωή μπορεί να αποβεί συνεχής υπνοβασία, από τη μία μέχρι την άλλη της άκρη.

[...] Για τους εξ απαλών ονύχων γοητευμένους από τη σαγήνη των λέξεων, λοιπόν, και για όποιον επιμένει να κρίνει τους άλλους σύμφωνα με τα όσα φαίνονται στα λόγια τους (από τους στίχους τους, όχι από τους στόχους τους), οι λέξεις αποβαίνουν παντελώς το κλειδί με το οποίο λύνεται, όσο λύνεται, και το μυστήριο των όντων και των σχέσεών τους. Τα παθήματα των λέξεων προσφέρουν, εν μέρει, κάποια μαθήματα για τους ανθρώπους.

Πέτρος Μαρτινίδης


ΣΒΗΣΕ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Μόνο όπως θα φεύγεις, κάνε μου μια χάρη,
σβήσε το φεγγάρι
Σβήσ' το από τον ουρανό μου

Σβήσε το φεγγάρι,
σβήσε μου τα μάτια,
σβήσε μου τις λέξεις
να μη σε φωνάξω πίσω


Στέφανος Κορκολής / Νίκος Μωραΐτης
(με τον Δημήτρη Μητροπάνο)

Ετικέτες ,

permalink σχoλια: 3 ...

Τρίτη, Μαρτίου 20, 2007

58 ~ φώτα

.
Image Hosted by ImageShack.us Image Hosted by ImageShack.us Image Hosted by ImageShack.us Image Hosted by ImageShack.us Image Hosted by ImageShack.us

ΜE ΦΩΤΑ ΕΡΗΜΟΥ

Φεύγοντας μέσα σ’ ένα χρόνο που δεν μπορεί
να σε ξαναφέρει
παρά σαν έκρηξη σ’ αυτό που λέμε
τρυφερή φθορά του πνεύματος
νιώθω πίκρα και περιφρόνηση
γι’ αυτό που έγινε ο κόσμος δίχως εσένα
χάθηκαν ξαφνικά οι στροφές
και η ζωή ανοίγεται ευθεία
Την τρέχω σιωπηλά με φώτα ερήμου
ευώδης και παράξενος σαν όνειρο στο τέλος του

Γιάννης Τζανετάκης


ΠΟΙΟΣ Σ' ΑΓΑΠΑΕΙ

Κάθε βράδυ άνθρωποι διεκπεραιώνουν τη ζωή τους με συνοπτικές διαδικασίες.
Βάδιζε στο φως, σπεύδε σταθερά προς το μέρος μου.
Ασφάλεια, σιγουριά, το σπίτι ασφαλές καταφύγιο. (Ποιος σ' αγαπάει;)
Aσφάλεια, σιγουριά, το σπίτι ασφαλές καταφύγιο.

Carol Ann Duffy
-H σύζυγος του κόσμου-
*μτφ: Βικτωρία Καπλάνη


ΤΟ ΦΩΣ

Το φως δεν προερχόταν από το παράθυρο, όπου διακρίνονταν τα πουλιά που πετούσαν και σταματούσαν για μια μόνο στιγμή πάνω στη θάλασσα των τρελλών δέντρων, ούτε από το πλακόστρωτο, όπου βασίλευε η γαλήνη, μια γαλήνη μνημειακή πάνω στο πεντακάθαρο ασπρόμαυρο μάρμαρο ούτε ακόμα από το μισογεμάτο ποτήρι με το γλυκό κρασί που μέσα του καθρεφτίζονταν τα έπιπλα και μία μύγα πετώντας φαίνονταν σαν να ήθελε να τα μετακινήσει... Το φως προερχόταν από το βλέμμα της νεαρής γυναίκας που έγραφε ένα γράμμα και ανασήκωνε κάθε τόσο το πρόσωπο αναζητώντας τα σωστά ερωτικά λόγια.

Daniel Boulanger
*μτφ: Κική Μαλεβίτση



ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΠΕΡΙΜΕΝΑ, ΧΡΟΝΙΑ Σ' ΑΓΑΠΟΥΣΑ

Χρόνια σε περίμενα χρόνια σε ζητούσα
κι ο καημός μου μ' έτρωγε χρόνια ο κρυφός

κι ήρθες και ζεστάθηκα στη δική σου ζέστη
κι ήρθες και φωτίστηκα στο δικό σου φως

Γιώργος Μουζάκης / Αλέκος Σακελλάριος & Χρήστος Γιαννακόπουλος
(με το Τρίο Καντσόνε)

Ετικέτες

permalink σχoλια: 0 ...

Δευτέρα, Μαρτίου 12, 2007

57 ~ ανείπωτα



...ο ουρανίσκος μου είναι
ένα μικρό κοιμητήρι όπου σαπίζουν
χιλιάδες ανείπωτα λόγια.


Τάσος Λειβαδίτης


ΝΕΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Προσπάθησε να θυμηθεί το ποίημα
που είχε αρχίσει να γράφει νοερά
στη βεράντα του ξενοδοχείου με θέα τον Βεζούβιο.
Μάταια.
Οι λέξεις είχαν χαθεί
και μαζί τους η συγκεκριμένη αίσθηση
εκείνου του φθινοπωρινού πρωινού.
Το πρωινό εκείνο ήταν σαν να μην είχε υπάρξει ποτέ.
Δεν είχε υπάρξει.

Όλες τις προηγούμενες ημέρες διάβαζε την Ανατομία της μελαγχολίας
αντιγράφοντας αποσπάσματα και στίχους
στο δερματόδετο τετράδιο που του είχε χαρίσει
τη μέρα που έφευγαν από τη Νάπολη.
Κάτω από την αφιέρωση
με μικροσκοπικά γράμματα
είχε σημειώσει τη φράση:

«Η αλήθεια είναι κάτι τρομακτικό.
Δεν θα πρέπει να μοιραζόμαστε με κάποιον περισσότερη απ’ όση
μπορεί ν’ αντέξει.
Κυρίως, δεν θα πρέπει να αποκαλύψουμε τη δική μας αλήθεια,
δεν θα πρέπει να εξαναγκάσουμε κάποιον να την αποδεχτεί,
να το κάνουμε να θέλει να γνωρίσει πράγματα
που υπερβαίνουν την ανθρώπινη δύναμη
».

Ήθελε να της πει ότι ο κόσμος είναι πάντα
στο έλεος της ισχυρότερης αλήθειας
είτε αυτή η ισχύς υπερασπίζεται τη σωφροσύνη είτε την παραφροσύνη,
ότι μακροπρόθεσμα η αλήθεια δεν έχει σημασία,
ότι ο καθένας έχει συγκεκριμένα όρια ευαισθησίας
πέρα από τα οποία δεν υφίσταται ούτε το αληθές ούτε το ψευδές,
ότι όταν ο Νερβάλ έγραφε «Je suis l’ inconsolé
Le prince D’ Aquitaine à la tour abolie
»

ήθελε να

Δεν είπε τίποτα.
...

Χάρης Βλαβιανός


O,ΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΠΟΤΕ ΝΑ ΤΟΥ ΠΕΙ

Ήθελα
να ξέρω ότα τα κόκαλα της ράχης σου, όλους
τους πόρους απ' το δέρμα σου,
τις τριχίτσες του κορμιού σου.
Ν' αφήσω
το δέρμα μου όλο, τα χέρια μου,
αστραγάλους, ώμους, στήθια,
ακόμη και τη σκιά μου,
να χαραχτεί για πάντα
μαζί μ' ό,τι δικό σου
θα μου είναι για πάντα άγνωστο.
Να 'μαι η κούνια του ύπνου σου.

Denise Levertof
*μτφ: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ


Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Oι λέξεις κλωτσούσαν μέσα της και την πονούσαν. Τις ματαίωσε από μία πολύ ισχυρή αίσθηση αξιοπρέπειας και αυτοσεβασμού – κατ’ αυτόν κακώς εννοούμενη, όπως την είχε επικρίνει κάποιες φορές για την αδιαφορία της να διεκδικήσει κάτι που, δικαιωματικά, της ανήκε. Δεν δεχόταν ότι ήταν αυτό το υψηλό αίσθημα αξιοπρέπειας και αυτοσεβασμού που της υπαγόρευε αυτή την συμπεριφορά. Ισχυριζόταν ότι το πρόβλημά της ήταν η ατολμία, η έλλειψη φιλοδοξίας, ακόμα και μια επιτηδευμένη ανωτερότητα και γενναιοφροσύνη, αλλά σ’ αυτήν ακριβώς την αντίληψή της ποντάριζε κι αυτός σήμερα. Παραμερίζοντας την εθελοτυφλία της ασφάλειας, συνειδητοποίησε ότι αυτό ήταν μια πάγια τακτική του' να ξεπερνάει όσο πιο ανώδυνα γι αυτόν τις δυσάρεστες καταστάσεις, όπως έκανε και σήμερα που αποφάσισε να της αναγγείλει πως θέλει να χωρίσουν. Δεν πήγε να την βρει ούτε την περίμενε στο σπίτι' προτίμησε το τηλέφωνο με την πρόφαση πως δεν ήθελε να τον δει στο χάλι που τον είχε οδηγήσει αυτή του η απόφαση... πως η σκέψη του είναι μαζί της, πως πονάει πολύ, αλλά...

Με λίγες λέξεις θα μπορούσε να τον εξουδετερώσει και να τον κάνει να νιώσει ένοχος, ανεύθυνος, ψεύτης, αγνώμων, προδότης. Ήθελε να τον απειλήσει, να τον τρομάξει, να τον βασανίσει... μετά να τον ικετέψει να μείνει και να του ζητήσει να την λυπηθεί... κι ύστερα να του πει πως τον αγαπάει και πως αν δεν είναι μαζί η ζωή της δεν έχει νόημα...

Προσποιήθηκε πως τον πίστεψε κι ενώ η καρδιά της θρυμματιζόταν υποδύθηκε για μια ακόμα φορά το ρόλο της δυνατής. «Μη νιώθεις άσχημα... σε παρακαλώ... δεν υπογράψαμε δα και συμβόλαιο. Σε καταλαβαίνω πολύ καλά... κι εγώ στη θέση σου το ίδιο θα έκανα. Κάποτε θα συνέβαινε και έτυχε να συμβεί πρώτα σ’ εσένα... μπορείς να πεις ότι με πρόλαβες.»

Ήξερε πως κι εκείνος δεν την πίστευε, αλλά την ώρα εκείνη του ήταν εξαιρετικά βολικό να κάνει πως την πιστεύει.

Ιωάννα Μοάτσου-Στρατηγοπούλου
- Ο χαϊδεμένος-


ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟΣ ΣΚΥΛΟΣ

Το ξέρω πως τα πήρε πια η βροχή
τα λόγια που ποτέ δε μου 'χες πει

μα εγώ τα καταλάβαινα,
παιδί και μεταλάβαινα
του έρωτά σου τ' άχραντα μυστήρια

Αφροδίτη Μάνου
(με την Τάνια Τσανακλίδου)

Ετικέτες

permalink σχoλια: 2 ...

Πέμπτη, Μαρτίου 01, 2007

56 ~ χωρισμός

.


...όταν τελειώσει το αίσθημα δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του

Αδειάζω, όλ' αδειάζω τη στιγμή απ' το παρόν
και μπαίνω σ' άλλο τώρα, πηχτό κι αδιαίρετο.

Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ


Χρησιμοποίησα κάθε τέχνασμα
για να σε συγκινήσω, ψέματα, κόπωση, ακόμη κι αυτό του πάθους,
μα τώρα βλέπω μόνη λύση τον οριστικό χωρισμό.
Προσθέτω πως είμαι πρόθυμος να επωμισθώ την ευθύνη.

Συγκατανεύεις. Ο φθινοπωρινός αέρας ξαφνικά δυναμώνει, αγριεύει'
Ένα καθαρό βάζο με ξερά φύλλα δονείται ασταμάτητα.
Κοιτάζουμε αμίλητοι. Όταν μιλάω και πάλι
ο έρωτας θάβεται μέσα μου βαθιά, για πάντα.

James Merril
* μτφ: Χάρης Βλαβιανός



ΕΡΑΣΤΕΣ

Κι επειδή
δε βρήκε δύναμη άλλη
ν' αντιτάξει στην κραυγή
έφυγε
ανάμεσα απ' το βαθύ νερό
που τους χώριζε'
τ' άστρα δεν είδε
ν' ανάβουν πάλι ένα ένα
στη μικρή τους γειτονιά
νήστεψε για λίγο καιρό,
ύστερα βρήκε μια καινούργια
γωνιά ξένη
για να κρύψει το άχρηστο βιβλίο.
Κι όταν ύστερα από καιρό
-αρχές χειμώνα-
τυχαία συναντήθηκαν
δυο ξένοι
"βρήκες γωνιά να ζεσταθείς
κι ετούτο το χειμώνα;"
τον ρώτησε' και το βαθύ
νερό τους χώρισε
για άλλη μια φορά.

Κώστας Σταυρόπουλος
-Οδός Πανός - τ.83/84-


ΗΟΝOUR
της Joanna Murray-Smith

Γιατί φεύγουν οι άνθρωποι; Ο χωρισμός είναι ένας μικρός θάνατος. Αυτό που μέχρι τώρα σου έδινε ζωή, είναι αυτό που τώρα σου την αφαιρεί. Σαν κινούμενη άμμος σε κυκλώνει η απουσία. Κι εσύ βυθίζεσαι εκεί μέσα... χάνεσαι... και ψάχνεις. Και πρέπει τώρα να επαναπροσδιοριστείς... χωρίς να το έχεις επιλέξει.

από το πρόγραμμα της παράστασης του θεάτρου Άλμα (2004-2005)


ΤI ΣΗΜΕΡΑ, ΤΙ ΑΥΡΙΟ, ΤΙ ΤΩΡΑ

Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα
ας καθαρίσουμε μια ώρα αρχύτερα
Του χωρισμού μας έφτασε η ώρα
Μπορεί και για τους δυο να ’ναι καλύτερα,
ας καθαρίσουμε μια ώρα αρχύτερα

Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα
κι αν περιμένουμε, τι θα κερδίσουμε;

Βασίλης Τσιτσάνης / Γεράσιμος Τσάκαλος
(με τη Μαρίκα Νίνου)
permalink σχoλια: 2 ...