παρα-κείμενα

Λιτανείες
2.

Η Άνοιξη είναι η πιο σημαντική εποχή.
Είναι εδώ ακόμη κι όταν δεν είναι εδώ.
Όλες οι άλλες εποχές είναι πρόσxημα.
Άνοιξη, οκνηρή Άνοιξη,
φτηνό πρόσχημα του καλοκαιριού –
Σού είπαν σε ποιο σημείο σε εγκατέλειψαν κατά λάθος
σε ποια οδική αρτηρία που διαπερνά την πόλη
όλο και πιο γρήγορα σαν ανάσα;

John Ashbery
*μτφ: Χάρης Βλαβιανός
-Ποιητική, τ. τρίτο-


ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ

Πάντοτε δυσπιστούσα για την άνοιξη. Αυτή η ακαθόριστη αίσθηση
στις ανθισμένες βραγιές κι ένα ρίγος λεπτό
κι η φωνή των παιδιών στο γήπεδο όταν μακραίνει το απόγευμα διυλίζοντας το φως
κι οι φίλοι μου να περιμένουν το πρώιμο καλοκαίρι, τι κι αν γινόταν
πετράδι δουλεμένο να φέγγει στη νύχτα.

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου


Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΔΕΝ ΚΡΥΒΕΤΑΙ

Χιονίζει αλλά όχι πολύ. Vivace ma non troppo. Είναι Μάρτης, ο μοσχομυριστός κι ευλογημένος μήνας Μάρτης που αμυδρά προαναγγέλλει την άνοιξη. Μια άνοιξη που αργεί πολύ, όμως είναι προβλεπτή, είναι ορατή. Φυσικά μέχρι να μπει ο Μάης, ο ανυπέρβλητος μήνας Μάης, η Άνοιξη δεν θα φανεί. Αλλά αντίθετα με την όαση ή με μια πηγή με δροσερό νερό στην έρημο, η Άνοιξη είναι γεγονός, δεν είναι ψευδαίσθηση, θά 'ρθει, είναι μαθηματικά βέβαιο, μπορεί να καθυστερήσει μια-δυο βδομάδες αλλά θά 'ρθει λυτρωτική, απελευθερωτική, χαλαρωτική, ζωογόνα, πολυφίλητη.

Κώστας Βαλέτας


ΚΑΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ

Τώρα που είναι άνοιξη
και τα λουλούδια ανθίζουν
οι νύχτες με ζαλίζουνε
τ' αγόρια όταν σφυρίζουν

Κι όσους τα βράδια συναντώ
μου λένε καλησπέρα
μα εγώ δεν έχω τι να πω
σφυρίζω στον αγέρα

Μάνος Χατζιδάκις
(με την Νάνα Μούσχουρη)

Τα χείλη που πόθησε, τις σκιές που πήρε στο κατόπι,
και τα πολλά
τα μάταια ταξίδια, όπου σπατάλησε όλη του τη ζωή.

Francis King
*μτφ: Σάκης Σερέφας


ΠΕΡΝΑ ΣΙΓΑ

... ...
Μην την φοβάσαι την καρδιά που μάθει
να την ταράζουν σύρριζα τα πάθη
κι ανάμεσα στης τρικυμίας το σάλο
να βγαίνη στο ταξίδι το μεγάλο.

Μα να λυπάσαι την καρδιά που μένει
στο μυστικό της μέσα αποκλεισμένη
και πνίγοντας τον πόθο και την πλάνη
στης αρνησιάς αράζει το λιμάνι.

Ρήγας Γκόλφης
-Νέα Εστία, τ.227-


ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ

Ι
Στο μακρύ ταξίδι έξω απ' τον εαυτό
Υπάρχουν πολλές παρακάμψεις, έρημα αδιέξοδα, τραχιά μέρη,
Όπου ο σχιστόλιθος γλιστρά επικίνδυνα
Και οι πίσω ρόδες σχεδόν κρέμονται πάνω απ' το χείλος
Στις απρόσμενες στροφές, τη στιγμή της καμπής.
Καλύτερα κρατήσου σφιχτά, να προσέξεις τις σπασμένες πέτρες και την κατολίσθηση.
Ο ξεροπόταμος κόβει το δρόμο, οι ανεμοδαρμένοι απότομοι λόφοι,
Τα βαθιά φαράγγια,
Τα ρυάκια ξέχειλα το μεσοκαλόκαιρο από ξαφνική καταιγίδα βρυχώνται στη στενή κοιλάδα.
Τα καλάμια ισοπεδωμένα απ' τη βροχή και τον άνεμο,
Γκρίζα απ' τον μακρύ χειμώνα, καμένα στη βάση τους στο τέλος του καλοκαιριού.
-Ή το μονοπάτι να φιδοσέρνεται,
Απ' άκρη σ' άκρη στο χείμαρρο με τις κοφτερές πέτρες,
Τα ορεινά με τις σκλήθρες και τις σημύδες,
Ανάμεσα στα ζωντανά έλη με την κινούμενη άμμο,
Το δρόμο να φράζεται στο τέλος, από ένα πεσμένο έλατο,
Τους πυκνούς θάμνους να σκουραίνουν,
Τα λαγκάδια αποτρόπαια.

Theodore Roethke
*μτφ: Μαρία Δαμολή
-Ποίηση, τχ. 27-


ΤΟ ΜΟΝΟΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ

― Η τούμβα φαίνεται από το παράθυρό μας' από μικρό παιδί την έβλεπα και το είχα ένα μεράκι - μια μεγάλη επιθυμία - να ήτανε βολετό να πήγαινα εκεί κάτω, ν' ανέβω στην κορφή της τούμβας, να 'μβω εις τα ουράνια. Μα έλα που ήμουνα κορίτσι! Πώς να βγώ μέσα στους δρόμους;

Σαν μ' έκοψεν ο κύρης μου τα μαλλιά και μ' έβαλε καβάδι, και μ' έκαμεν, έτσι δια μιας αγόρι ―εκείνοι εψαλίδιζαν χαρτιά και έπλεκαν του γάμου τα στεφάνια -, εγώ, μια κλωθογυρνώ την άκρην άκρη, και βγαίνω στην αυλή। Το ταξείδι είχα στον νου μου, και μόνο το ταξείδι.

Μετά τινα σιωπήν, καθ' ην ο παππούς εφαίνετο συγκεντρών τας αναμνήσεις του:
― Έξω από τ' ορνιθαριό, είπεν, ήτον ένα ξύλο στημένο, με κάτι ξυλάκια σταυρωτά πάνω σ' αυτό καρφωμένα, για να πατούν οι όρνιθες ν' αναιβαίνουν σταις φωλιαίς των। Το είχα από μιας αρχής στο μάτι. Θα τ' ακουμβήσω στο γυαλί του ουρανού, έλεγα με τον νου μου, σαν σκάλα, θ' αναίβω, θα τρυπήσω μια τρύπα ―θαμβώ μέσα. Έτσι, ψυχή μου, σου παίρνω το ξύλο στον ώμο, και, σαν με διουν, ας με γράψουν!

― Βγαίνω από την αυλή, στρίβω δεξιά και ―δρόμο! Ο κόσμος που μ' έβλεπε, πού να με γνωρίση πως ήμουν η Γεωργιά η θυγατέρα του Σύρμα! Ήταν σαν να ήρθα πρώτη φορά στον κόσμο.

Ως και η Χρουσή, η γιαγιά σου, που με είδεν έτσι με το καβάδι, μ' έβαλε μπροστά με τες πέτρες. Όχι τάχα πως μ' εγνώρισεν' μα έτσι τα κατάτρεχεν από μιας αρχής τ' αγόρια. Εγώ ― δρόμο. Από τέτοιο ταξείδι, ποιος μπορεί να μ' εμποδίση; Βγαίνω στους κήπους' 'μβαίνω στα χωράφια' περνώ τον ποταμό' τα μάτια καρφωμένα στην τούμβα, και ― δρόμο. Πάγω ένα μίλι, πάγω δύο. Μα ―τι θαρρείς, ψυχή μου; Η τούμβα, όσο προχωρώ, τραβιέται μακρότερα! Ο ουρανός, όσο κοντεύω, σηκώνετ' αψηλότερα! Α! αυτό, ψυχή μου, μ' έκοψε τα γόνατα! Κουρασμένος ήμουν από πολύ προτήτερα, μα δεν μ' αποφάνηκε, παρά σαν είδα πως η άκρα του ουρανού επήγαινεν ολονέν μακρύτερ' από την τούμβαν, που ελογάριαζα να τον εύρω. Τότε μου εκόπηκε το χαβέσι, και έννοιωσα, πως είμαι κουρασμένος, πως πεινώ, πως το ξύλο που σηκώνω βαραίνει σαν μολύβι, πως άρχησε να βραδυάζη και ―τι τα θέλεις, ψυχή μου; ―τότες εγύρισα πίσω κι' αφήκα το ταξείδι ατελείωτο!

Γεώργιος Βυζηινός
-Βασική Βιβλιοθήκη, τμ. 18ος-


Η ΤΑΧΕΙΑ

Κύττα με στα μάτια και θα καταλάβεις
όλα όσα θέλω να σου πω
Της χαράς το τραίνο τρέχα να προλάβεις
πάνω το εισιτήριο γράφει "σ' αγαπώ"

Πάρε την ταχεία της καρδιάς μου και ξεκίνα
στο δικό μου δρόμο να βρεθείς
Θα 'ναι το ταξίδι που θα κάνεις από 'κείνα
που δε θα ξεχάσεις όσο ζεις
... ...

Τάκης Σούκας / Νίκος Μπακογιάννης
(με την Ελένη Βιτάλη)