παρα-κείμενα
Τρίτη, Μαΐου 30, 2006
18 ~ οι νύχτες, i
Van Gogh: Starry Nights over the Rhone
Ονειρεύομαι όλες τις όμορφες
Που περπατούν μέσα στη νύχτα
Πραότατες
Με το φεγγάρι να ταξιδεύει.
Paul Éluard
*απόδ: Γιώργος Καραβασίλης
δ'
Ακόμα κι αν δεν είχες υπάρξει
Παρά μόνο σαν τύψη ανεξήγητη
Της μέλλουσας ανεξήγητης ζωής
Ακόμα κι αν δεν είχες πει –
Πάλι θάτανε νύχτα.
Παυλίνα Παμπούδη
Αναλίσκω τις νύχτες μου
σχοινοβατώντας
στις κορυφογραμμές των ονείρων σου
με το φόβο
των ταραχοποιών θροϊσμάτων
του πόθου μου,
κυνηγώντας
τους γαλάζιους κορμοράνους
που αποδιώχνεις μ’ ένα βλέφαρο,
ακούγοντας τον ύπνο σου
αναλίσκω τις νύχτες μου.
Raymond Verbouwens
*μετ: Σωτήρης Τσαμπηράς
H ΑΠΟΦΑΣΗ
Δικαιολογίες για την ευθύνη του έβρισκε ακόμα και μισοκοιμισμένος τη νύχτα, καθώς τα αφηρημένα νύχια του έξυναν ελαφρά τον τοίχο δίπλα στο κρεββάτι. Από την άλλη πλευρά, το εγγύς σώμα της Ρεγγίνας, σαν να βρισκόταν ενύπνιο σε αποβάθρα, με εκείνον να κατεβαίνει αόριστες σκάλες προς το μέρος της θέλοντας να ξυπνήσει.
Τάσος Γουδέλης
ΦΑΙΔΡΑ
Αγάπη μου αγάπη μου η νύχτα θα μας πάρει
τ' άστρα και ο ουρανός το κρύο το φεγγάρι
Μίκης Θεοδωράκης Μίκης / Γιάννης Θεοδωράκης
(με την Μελίνα Μερκούρη)
Ετικέτες νύχτες
Δευτέρα, Μαΐου 29, 2006
17 ~ στο τηλέφωνο
ΕΣΥ ΜΟΥ ΤΗΛΕΦΩΝΕΙΣ, ΑΓΑΠΗ
Εσύ μου τηλεφωνείς, αγάπη, κι εγώ παίρνω ένα ταξί,
διασχίζω του Φλεβάρη την ανισόμετρη πραγματικότητα
για να σε συναντήσω μονάχα,
ο πρόσκαιρος κόσμος που μου προσφέρει
το πίσω κάθισμα,
το θολωτό στέγασμα των ονείρων του,
τα φώτα που τρεμοσβήνουν σαν τις συζητήσεις,
τις επιγραφές φωτισμένες στον άνεμο,
που δεν είναι το πεπρωμένο,
αλλά είναι γραμμένες πάνω μας.
Luis Garcia Montero
*μτφ: Νίνα Αγγελίδου
Ο ΑΛΕΞΗΣ ΤΡΑΪΑΝΟΣ ΣΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ
Με πήρες προχθές τηλέφωνο εδώ στο Μανχάταν,
μου 'πες θα 'ρθεις Χριστούγεννα
κι εγώ σε πήρα όπως πάντα στα σοβαρά,
θα 'χουν μεγαλώσει πολύ τα γένια σου
θα 'χεις γκριζάρει κι εσύ Αλέξη,
θα πάμε βόλτα στην Πέμπτη λεωφόρο
Δε θα βρέξει καθόλου εφέτος, στ’ ορκίζομαι Αλέξη,
δε θα λιώσουν πότε τα χέρια σου και τα ποιήματά σου,
νόμιζα ότι σε είδα χτες στο δρόμο,
ότι μου 'κανες τάχα έκπληξη
κι έψαχνες να με βρεις στην πόλη.
Φώναξα, τράβηξα κάποιον απ’ τον ώμο
γύρισε και με κοίταξε ένα μελαχρινό αγόρι
είχε τα μάτια σου,
Αλέξη πάρε με στο τηλέφωνο
Γιώργος Βέης
ΕΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΓΙΑ ΩΡΑ ΑΝΑΓΚΗΣ
Να τηλεφωνήσω στη Μαρίκα, λέω ξαφνικά μέσα μου αλλά αδύνατον να θυμηθώ το τηλέφωνό της, εγώ ο αριθμομνήμων. Ούτε έχει νόημα να το αναζητήσω στην ατζέντα μου, γιατί τα νούμερα τόσο κοντινών μας προσώπων μόνο στην ατζέντα της ψυχής μας τα γράφουμε.
...
Oπως παίρνω το μεγάλο μου σημειωματάριο για να το βάλω στον χαρτοφύλακα, προβάλλει από κάτω του, και κάτω από το τζάμι που προστατεύει την επιφάνεια του γραφείου, το πρόσωπο της Μαρίκας. Μαυρόασπρο είναι, τραβηγμένο από κοντά. Κάθεται στη μεγάλη πολυθρόνα του σαλονιού μας, τα πανέξυπνα μάτια της δεν με κοιτάζουν απευθείας ούτε χαμογελαστή ούτε σκυθρωπή, παρούσα απλώς, πίσω της λίγα γαρύφαλλα σε ένα βάζο, στον τοίχο ο μισός κορμός και τα πόδια ενός φαντάρου, σε σχέδιο του Λαζόγκα.
Σαν να στρέφει ήρεμα τα μάτια της πάνω μου. Κάθομαι. Το βλέμμα της σιωπηλό χαϊδεύει αργά τα μαλλιά μου, κοντοστέκεται, μπορεί με απορία, στον αριστερό κρόταφο, στην πρώτη μου άσπρη τρίχα που την ονόμασα Δημήτρη. Τι τηλέφωνο έχεις; τη ρωτάω ψιθυριστά. Δεν αποκρίνεται. Δυναμώνω τη φωνή μου, αναμιγνύοντας επιτακτικότητα και ικεσία. Τι τηλέφωνο έχεις; Καμιά απάντηση.
Σιωπά επίμονα εδώ και οκτώ χρόνια...
Γιώργος Αδαμίδης
ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΜΑΚΟ
Με το ίδιο μακό και με κέφι κακό
φύγαν μέρες
Το φεγγάρι απ' τη μια και του κόσμου η ζημιά
βάλαν βέρες
Τι θα κάνεις εσύ; είναι εννιά και μισή.
Tον καπνό μου φυσάω
και προτού να λουστώ, σταυρουδάκι χρυσό
μες στα δόντια μασάω
Κι όλο εσένα θέλω μόνο
για κανέναν δεν σηκώνω τώρα πια το ακουστικό
Αντώνης Μιτζέλος / Λίνα Νικολακοπούλου
Παρασκευή, Μαΐου 26, 2006
16 ~ σχήματα, i
ΤΟ ΑΛΑΘΗΤΟ ΤΗΣ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑΣ
Αλλάζει σχήματα ο καιρός,
κι η θάλασσα
σκουριάζει τις πλαγιές ανεβαίνοντας
Κήποι του καιρού αλμυροί και κτερίσματα
σπάνια
Πόδια λουσμένα στο φως
και τ’ άλλο κορμί να ‘ρχεται φεγγάρι
Σάρκα με σάρκα
Στόμα με στόμα
φιλιά κι άλογα φτερωμένα
Σε βρίσκει αφύλαχτο η ομορφιά
και σε βυθίζει
Πάνος Κυπαρίσσης
ΘΕΤΙΣ
Συρρικνώθηκα
στο μέγεθος πουλιού μέσα στη χούφτα
ενός άνδρα.
Γλυκό, τρυφερό, το μικρό τραγούδι
που τραγούδησα,
μέχρι που ένιωσα να με συνθλίβει η γροθιά του.
Τότε έκανα αυτό:
έδωσα στους ώμους μου το σχήμα ενός άλμπατρος
που πετάει ψηλά στο λόφο του ουρανού.
Γιατί; Για ν' ακολουθήσω ένα πλοίο.
...
Carol Ann Duffy
-H Σύζυγος του Κόσμου- (Ποίηση, τ.20/2002)
*μτφ: Βικτωρία Καπλάνη
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΡΙΛΙΕΣ
...κάθησα στο χορτάρι, στηριγμένη στον κορμό ενός δέντρου, και εκείνη στάθηκε όρθια. Έσκυβε να μαζέψει πλακουτσωτές πέτρες και τις έριχνε στο ποτάμι' χοροπηδούσαν δυο τρεις φορές πριν βυθιστούν, έμοιαζαν σαν βατραχάκια, και μένα μου άρεσε να βλέπω τους κύκλους που άφηναν στο νερό. Με ρώτησε γιατί ήμουν τόσο σιωπηλή και μου είπε να της πω κάτι, αλλά εγώ δεν ήξερα τι να της διηγηθώ.
Carmen Martin Gaite
*μετ: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
TA ΡΟΥΧΑ ΣΟΥ ΣΤΟ ΠΑΤΩΜΑ
Στο πάτωμα τα ρούχα σου αδειανά,
μετάξια του κορμιού σου είναι φτερά,
τ' αγγίζω κι είν' ο κόσμος σου ξανά
που επιστρέφει.
Τα χείλη σου, το σχήμα του κορμιού,
η αγάπη σου που απλώθηκε παντού.
Η αγάπη που δε θέλησα αλλού
να δοκιμάσω.
Η αγάπη έχει τη μορφή και τ' όνομά σου,
έχει τα χείλη, λέει τα λόγια τα δικά σου,
πάντα γελάει με το χρώμα της φωνής σου
κι έχει τη γεύση από την πίκρα της φυγής σου.
Δήμητρα Γαλάνη / Παρασκευάς Καρασούλος
(με την Δήμητρα Γαλάνη)
Ετικέτες σχήματα
Πέμπτη, Μαΐου 25, 2006
15 ~ o έρωτας, i
Ο έρωτας είναι ένας τρόπος να θυμάσαι και όχι να ξεχνάς.
Lars Gustafsson
*μτφ: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ
TΕΛΟΣ
IV
…γιατί ο έρωτας είναι προετοιμασία,
αδημονία,
δημιουργική ετοιμότητα:
«όχι ακόμη κι ωστόσο ναι».
Τότε.
Ασφαλώς.
Μέσα στο πρώτο θάμβος
Όταν η ανάγκη να δώσει σχήμα στη βαθύτερη μορφή της
Είχε ακόμη νόημα.
Τώρα όμως;
Xάρης Βλαβιανός
-Μετά το τέλος της ομορφιάς-
ΠΡΟΣΟΧΗ! ΕΡΩΤΑΣ!
ΙΙ
Έρωτας
έρεβος
η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού
που πάντα ίδια μένει
αφού δε τη βλέπουμε ποτέ
δε μεγαλώνει μα ούτε και μικραίνει
βοήθησέ με λοιπόν μαζί με σένα να χαθώ
αθέατη σελήνη
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Υπάρχεις
στους δίσεχτους στίχους
σε ναυάγια ποιημάτων
που επιμένουν να επιπλέουν
στον αφρό των ημερών
υπάρχεις
στο βυθό των νυχτών
στα απέριττα της μνήμης τοπία
σε νυχτερινές λεωφόρους βροχής
σε πολιτείες σιωπής
υπάρχεις.
Γιώργος Καραντώνης
-Παράθυρα-
ΕΡΩΤΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Ι*** Κ****
(επιμ.Mario Vitti)
ΕΡΩΤΑΣ ΕΙΝΑΙ
Έρωτας είναι και θυμάται
και τις νύχτες δεν κοιμάται
Καθρεφτίζεται στις λίμνες,
τρέφεται και ζει με μνήμες
Μέρες στα κύματα μετράει,
όλα ή τίποτα ζητάει.
Κι όλο στην άμμο κάτι γράφει...
Κει που αγαπάει τα νώτα στρέφει
και στα όνειρα επιστρέφει.
Μα πάλι θέλει κι επιμένει
και στο τέλος μόνος μένει
Κι όλο έρχεται και φεύγει...
Ορφέας Περίδης
Ετικέτες έρωτας
Τετάρτη, Μαΐου 24, 2006
14 ~ οι λέξεις, i
Στο αδύνατο των λέξεων
στην ανείπωτη λέξη που ασφυκτιά,
βρίσκω τον εαυτό μου.
Paul Auster
μτφ: Βικτωρία Καπλάνη
ΑΝΑΒΛΥΣΜΑ
Κολλημένες με πάθος στις παρειές της ηδονής
οι λέξεις δεν ξεχνούν να λησμονήσουν
πως πέρα από το χώρο και το χρόνο
αντηχεί ένα όνειρο τόσο μακρινό
και τόσο ανάλαφρο που σβήνει
όταν θαρρείς πως το κρατάς.
Michel Duprez
μτφ: Σωτήρης Τσαμπηράς
ΤΟ ΟΠΛΟΣΤΑΣΙΟ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Οι λέξεις εξιστορούν τη μοίρα μας
αναιρούν τα είδωλα και τα ξόανα
που μας τρέφουν με ψευδαισθήσεις.
…
Οι λέξεις καταγράφουν
το παρήγορο «Χαίρε»
στη διακριτική έλευση της Σιωπής,
πούρχεται με μια βαρειά αρμαθιά
λέξεις-αντικλείδια
κι αγωνίζεται να ξεκλειδώσει
τις σκουριασμένες καστρόπορτες του Χρόνου…
Γιάννης Ανδρικόπουλος
Η λέξη ως ερωτικό σήμα
Οι λέξεις κατακλύζουν τον άνθρωπο απ’ όλες τις πλευρές, αρχίζοντας από την πρώτη εμφάνισή του στη ζωή, τότε που είναι ολότελα εκτεθειμένος και εντελώς ανυπεράσπιστος απέναντι στην εισβολή τους και τη διφορούμενη κυριαρχία τους. Διαμέσου αυτών των λέξεων μαθαίνει τι είναι ο έρωτας, πώς αποκαλύπτεται, πότε και πώς γίνεται, ποια είναι τα συναισθήματα που προκαλεί. … Τις μαθαίνει και κάποτε τις χρησιμοποιεί, δίχως να αντιλαμβάνεται ότι λειτουργούν σαν φακοί μέσα από τους οποίους κοιτάζει και γνωρίζει τον κόσμο. Τις χρησιμοποιεί και χρησιμοποιείται από εκείνες. Τις ονειρεύεται ή τις σκέπτεται πριν τις προφέρει και τις θυμάται αφού τις πει. … Εν συντομία, η τάση του εκπολιτισμένου όντος είναι να κάνει έρωτα με τον τρόπο που έμαθε να μιλάει γι αυτόν.
(θα υπήρχαν εκείνη η σαγήνη, το πάθος, η γοητεία, η έλξη, η μέθη, ο πόθος, αν δεν είχαν υπάρξει λέξεις για να χαράξουν μέσα μας τις εικόνες τους και τους τρόπους για να τα ζήσουμε; Ως ποιο βαθμό είναι τα συναισθήματα αυτά που υποβάλλουν τις λέξεις, και σε ποιο βαθμό είναι οι λέξεις που προσδίδουν μια διάσταση στα συναισθήματα;)
Lido Valdré
μτφ: Γρ. Κ. Μαλλιαρίδης
ΠΕΣ ΜΟΥ ΜΙΑ ΛΕΞΗ
Πες μου μια λέξη,
αυτή τη μόνη λέξη
σε λίγο πια θα φέξει
θα 'ρθει χλωμή αυγή.
Κοντεύει έξι,
ας πούμε αυτή τη λέξη
που 'χει στα χείλη μπλέξει
και δεν τολμάει να βγει.
Ο ουρανός, ο μεγάλος ουρανός
είν' ακόμα σκοτεινός και η νύχτα κυλά…
Μάνος Χατζιδάκις / Αλέκος Σακελλάριος
Ετικέτες λέξεις
Τρίτη, Μαΐου 23, 2006
13 - χορός, i
Jack Vettriano
ΤΟ ΤΑΓΚΟ
Το ταγκό είναι μια θλιμμένη σκέψη που χορεύεται, είπε.
Είν’ ένας καταδικασμένος έρωτας, μι’ αγάπη απαγορευμένη.
Δυο βήματα μπροστά να φύγεις, να ξεφύγεις.
Ενδοιασμοί;
Ένα: Γυρίζεις πίσω.
Ξανά δυο βήματα αποφασίζεις.
Νοσταλγία; Ενοχές;
Ένα βήμα στο χτες.
Αναποφάσιστα λικνίζεσαι
κι έτσι ποτέ σχεδόν δεν φτάνεις
κι όλο πονάς και διστάζεις
όταν χορεύεις ταγκό
Αγγελική Σιδηρά
ΑΝΤΡΕΣ ΣΤΟ ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ
...χόρεψα τους καλύτερους ρυθμούς
σχεδόν κατά το κέφι μου
με όποιον με θέλησε
ή με όποιον θέλησα βουτηγμένος στον ιδρώτα
μέχρι την παράδοση χωρίς να γνωρίζω
από πού είχε έρθει
-τα πάντα δέρμα ζέστη βογγητό-
χόρεψα στο σκοτάδι το καλύτερο ταγκό
-το μοναδικό-
μέχρι να αισθανθώ τη λαχτάρα της μέρας
κι επέστρεψα στο χάραμα
χορεύοντας στη βροχή
μυρίζοντας στα χέρια μου
ένα άρωμα από φρούτα
Nestor Latronico
-Η Έλξη των Ομωνύμων-
*μτφ: Ρήγας Κούπα
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΧΟΡΕΥΤΗ
Δεν φοβάμαι τις ανατροπές. Και, πριν τελειώσω, οφείλω να σας πω κι αυτό: ανατράπηκα. Φριχτό, κι όμως έγινε. Σας είπα ήδη πως όσο ζούσα λάτρευα κηπουρούς και εξερευνητές, ζωγράφους και χορευτές. Ε, λοιπόν, αυτό το τελευταίο είδος μ’ εκδικήθηκε.
Ο χορός είναι μοναδική έκφραση της ψυχής που χρειάζεται απαραιτήτως το σώμα. Εκεί απεικονίζεται. Η αθανασία ζηλεύει το χορευτή, γιατί δεν μπορεί να τον πάρει μαζί της. Δεν είναι σκέψη ή κίνηση, να καταψυχθεί και να ανασυρθεί από ένα γραπτό ή ένα βιβλίο. Ο χορός είναι το φευγαλέο της στιγμής, όπως ο έρωτας, στιγμιαίος και ακαθόριστος.
Αργυρώ Μάντογλου
-Νύφη από πολυεστέρα-
ΕΡΩΤΑΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ
Σάββατο χαράματα μπρος στην Αχερουσία
χόρεψα ζεϊμπέκικο πάνω στην φωτιά
Βήματα γενέθλια για την αθανασία
κι όλες οι αγάπες μου μία ξενιτιά
... ... ...
Είναι τα τραγούδια μας ηφαίστεια που καίνε
σώματα κι αγάλματα βγάζουνε φτερά
Τα αρχαία πάθη μας και τα φιλιά σου φταίνε
Κύττα, αναστήθηκα για δεύτερη φορά
Πήρα από τα μάτια σου λίγο μαύρο χρώμα
κι έβαψα τα ρούχα μου - μάνα μη με δεις
Τη στερνή κουβέντα σου τη θυμάμαι ακόμα
σαν χορεύεις μου 'λεγες να 'σαι ο Διγενής
Χρήστος Λεοντής / Δημήτρης Λέντζος
(με τον Δημήτρη Μητροπάνο)
Ετικέτες χορός
Δευτέρα, Μαΐου 22, 2006
12 ~ τα χέρια, i
ΦΥΓΗ
Δεν είναι η νύχτα σκοτεινή – σκοτεινός είναι ο κόσμος.
Μείνε μαζί μου λίγο ακόμη.
Τα χέρια σου στην πλάτη της καρέκλας –
να τι θα θυμάμαι.
Και πριν σφιχτούν εκεί, να μου χαϊδεύουν απαλά τους ώμους.
…
Και πριν από αυτό, εσύ να με κρατάς, να με κρατάς γιατί αύριο φεύγεις – μακριά, έτσι τουλάχιστον δηλώνεις,
Κι αυτό, αυτή η απόφανση, δεν επιδέχεται ερώτηση καμία...
Louise Gluck
(μετ: Δήμητρα Κωτούλα)
ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΜΠΑΣΤΕΪΡΑ
(9)
Κοίτα Ανδρέα, τους άντρες με τα επιδέξια χέρια
...
Χέρια ανθρώπινα, σπάνια,
χέρια πρωτομαστόρων,
χέρια εραστών σε κάποιου
πολυχάιδευτου στήθους τα μέτρα καμωμένα
και χέρια αλαφιασμένα που ο σπαραγμός τα σπρώχνει
δυνατά να σφιχτούνε ψάχνοντας το 'να τ' άλλο.
Gabriel Celaya
(μετ: Ηλίας Ματθαίου)
Τ' ΑΓΟΡΙΑ
Ύστερα είπα καλό βράδυ και δώσαμε τα χέρια. Ήταν σκληρά, δουλευτάδικα χέρια, αντρικά του εργάτη. Ο Κώστας κάπνιζε Sante σκέτο και είχε δάχτυλα κίτρινα. Ο Χαράλαμπος ένας από τους μεθυσμένους φορούσε στον δείχτη του αριστερού του χεριού ένα χασάπικο δαχτυλίδι. Δεν τους άρεσαν τα πολλά λόγια. Όταν έφυγα δεν ήξερα αν συνάντησα άντρες για παιδιά. Στον άλλο δρόμο, απ' το Αιγάλεω ως την Ομόνοια, κοίταξα το μαλακό μου, άσπρο μου χέρι της ποίησης.
Γιάννης Πατσάκας
ΜΟΝΟ ΓΙΑΤΙ Μ' ΑΓΑΠΗΣΕΣ
Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου
μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα,
μόνο γι αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο
κι έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα,
μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου...
Μαρία Πολυδούρη
ΑΥΤΟ Τ' ΑΓΟΡΙ
Αυτό τ' αγόρι με τα μάτια τα μελιά
κάνει τον κόσμο μια δρασκελιά
κι ανάβει τ' άστρο που έχω βαθιά μου,
χέρια ζεστά μου μπράτσα σπαθιά μου
Αυτό τ' αγόρι που με βλέπει και γελά
βόηθα το Θε μου να 'ναι καλά
Μάνος Λοΐζος / Λευτέρης Παπαδόπουλος
Ετικέτες χέρια